کهنالگو چیه؟!
«به زبانی ساده کهن الگوهای شخصیتی یا آرکتایپ Archetype که یونگ به آنها اشاره دارد مجموعهای از ویژگیها، الگوها و خصوصیات رفتاری برتر و شناخته شده جهانی هستند که از بدو تولد با ما بوده و در زندگی ما هستند به همین دلیل برای ما به راحتی قابل درک و شناسایی هستند.»
کهنالگوها توی داستانسرایی، فیلمنامهنویسی و... کاربرد گستردهای دارن و هر کدوم از کهنالگوهای معرفی شده ممکنه روی تاریک یا روی قهرمان خودشون رو توی داستان نشون بدن و البته هر شخصیت ممکنه چند تا کهنالگو رو همزمان پوشش بده!
شخصیت ممکنه طی روند داستان از یک کهنالگو به کهنالگوی دیگهای تبدیل بشه که این یکی از هیجانانگیزترین بخشهای داستانه! (تحول شخصیتی)
کهن الگوها خیلی زیادن. اینجا چهل مورد با مثال نام بردم:
🔶 1. The Innocent – معصوم
ویژگی: پاک، ساده، امیدوار، دنبال خوبی و امنیت.
نقطهضعف: سادهلوحی، پناه بردن به دیگران.
مثال: سیندرلا، چارلی در “کارخانه شکلاتسازی”.
🔶 2. The Everyman – انسان معمولی
ویژگی: آدم عادی که قابلهمذاتپنداریه؛ ناگهان وارد ماجرا میشه.
نقطهضعف: ترس، نداشتن توانایی ویژه.
مثال: بیلبو بگینز، پیتر پارکر قبل از قهرمانشدن.
🔶 3. The Hero – قهرمان
ویژگی: شجاع، در مسیر رشد، مبارزه با سختی.
نقطهضعف: فشار مسئولیت، تکروی.
مثال: هری پاتر، بتمن
🔶 4. The Caregiver – مراقب
ویژگی: حمایت، محبت، فداکاری.
نقطهضعف: قربانیکردن خود، نادیدهگرفتن نیازهای شخصی.
مثال: مادران فداکار داستانها.
🔶 5. The Explorer – جستجوگر
ویژگی: آزادیخواه، ماجراجو، عاشق ناشناختهها.
نقطهضعف: بیقراری، ترککردن دیگران.
مثال: ایندیانا جونز، موآنا.
🔶 6. The Rebel – یاغی / شورشی
ویژگی: شکستن قوانین، جنگیدن با سیستم.
نقطهضعف: رفتارهای بیمحابا، تخریبگری.
مثال: جوکر، مولان
🔶 7. The Lover – عاشق
ویژگی: احساسات قوی، وفاداری، رابطهمحور.
نقطهضعف: فداکاری افراطی، کور شدن تصمیمها.
مثال: رز در تایتانیک، رومئو.
🔶 8. The Creator – خالق
ویژگی: خلاقیت، ساختن چیز جدید، دید هنری.
نقطهضعف: وسواس، در دنیای ذهن گیرکردن.
مثال: تونی استارک، فرانکنشتاین.
🔶 9. The Jester – دلقک / شوخطبع
ویژگی: طنز، کمکردن تنش، نگاه متفاوت.
نقطهضعف: فرار از احساسات جدی
مثال: جک اسپارو، چشم زرد
🔶 10. The Sage – دانا / حکیم
ویژگی: خرد، دانش عمیق، راهنمایی.
نقطهضعف: دور بودن از احساسات، منفعل شدن.
مثال: مورفیوس، استاد اوگوی
🔶 11. The Magician – جادوگر / تبدیلکننده
ویژگی: فهم پنهان، تغییر واقعیت، بینش.
نقطهضعف: کنترل زیاد، غرور.
مثال: مرلین، دکتر استرنج
🔶 12. The Ruler – فرمانروا
ویژگی: کنترل، نظم، اقتدار.
نقطهضعف: خودخواهی، ترس از هرجومرج.
مثال: سرسی لنیستر، شاه آرتور.
🔶 13. The Mentor – راهنما
ویژگی: آموزش، دانایی، حمایت.
نقطهضعف: پنهانکاری، کسالت.
مثال: گندالف، دامبلدور.
🔶 14. The Shadow – سایه / ضدقهرمان درونی
ویژگی: بخش تاریک شخصیت یا جهان.
نقطهضعف: تخریب کامل اگر مهار نشود.
مثال: دارث ویدر، نسخه تاریک لوک.
🔶 15. The Ally – همراه
ویژگی: پشتیبانی، وفاداری، کمک در مسیر.
نقطهضعف: وابستگی بیش از حد.
مثال: هرمیون، سم.
🔶 16. The Warrior – جنگجو
ویژگی: قدرت، شجاعت، جنگیدن برای هدف.
نقطهضعف: خشونت، بیرحمی.
مثال: آراگورن، واندر وومن.
🔶 17. The Guardian – نگهبان آستانه
ویژگی: تستکننده قهرمان، مانع اولیه مسیر.
نقطهضعف: سختگیری بیش از حد.
مثال: نگهبانان دربها، اساتید سختگیر.
🔶 18. The Herald – پیامآور
ویژگی: آغازکننده مسیر قهرمان.
مثال: نامه هاگوارتز، پیامهای مرموز آغاز ماجرا.
🔶 19. The Trickster – فریبکار
ویژگی: تغییر دادن روند داستان، غیرقابلپیشبینی.
مثال: لوکی، جک اسپارو.
🔶 20. The Temptress – اغواگر
ویژگی: وسوسه، فریب، بحران برای قهرمان.
مثال: سیرنها، کتوومن (بعضی نسخهها).
🔶 21. The Orphan – رهاشده
ویژگی: تنهایی، جستجوی هویت.
مثال: هری پاتر، بتمن در کودکی.
🔶 22. The Martyr – قربانی / شهید
ویژگی: فداکاری کامل برای دیگران.
مثال: ترینی از ناروتو، مادر قهرمانهای فداکار.
🔶 23. The Child – کودک / سادهدل
ویژگی: خلوص، نگاه نو، کنجکاوی.
مثال: گروت کوچک، بچههای انیمیشنها.
🔶 24. The Shadow Self – خودِ تاریک
ویژگی: دوگانگی، کشمکش درونی.
مثال: گالوم.
🔶 25. The Antihero – ضدقهرمان
ویژگی: خاکستری، خودخواه، اما دوستداشتنی.
مثال: ددپول، گرالت ریویا.
🔶 26. The Villain – شرور
ویژگی: هدف خطرناک یا قلب تاریک.
مثال: سائورون، لیدی مکبث
🔶 27. The Lover-in-Pain – عاشق زخمی
ویژگی: عشق → زخم → انگیزه.
مثال: آنکین اسکایواکر.
🔶 28. The Leader – رهبر
ویژگی: الهامبخش، تشویقکننده گروه.
مثال: کاپیتان آمریکا.
🔶 29. The Visionary – آیندهبین
ویژگی: دیدن آینده، راههای نو.
مثال: پروفسور ایکس.
🔶 30. The Engineer – مهندس / حلکننده
ویژگی: منطق، تحلیل، اختراع.
مثال: شرلوک هولمز، مخترعها.
🔶 31. The Healer – درمانگر
ویژگی: ترمیم، کمک روحی و جسمی.
مثال: کتارا (Avatar)
🔶 32. The Judge – قاضی / داور
ویژگی: عدالت، صداقت، دید منطقی.
مثال: کمیسر گوردون.
🔶 33. The Outsider – غریبه / بیگانه
ویژگی: متفاوت، کنار جمع نیست، نگاه جدید.
مثال: لونا لاوگود.
🔶 34. The Survivor – بازمانده
ویژگی: مقاومت، تحمل رنج، سختجانی.
مثال: جوئل (The Last of Us).
🔶 35. The Monster – هیولا
ویژگی: ترس، قدرت خام، بیمنطق.
مثال: دموگورگن، گودزیلا.
🔶 36. The Chosen One – برگزیده
ویژگی: تقدیر، مأموریت خاص، فشار سرنوشت.
مثال: هری پاتر، موآنا
🔶 37. The Redeemed – توبهکرده
ویژگی: تحول از تاریکی به نور.
مثال: زوکو (Avatar).
🔶 38. The Seducer – اغواگر مرد
ویژگی: کاریزما، جذابیت خطرناک.
مثال: لوسیفر مورنینگاستار.
🔶 39. The Strategist – استراتژیست
ویژگی: برنامهریز، بازی پشتپرده.
مثال: تایوین لنیستر.
🔶 40. The Fool Turned Wise – احمقِ دانا شده
ویژگی: شروع ناآگاه → پایان خردمند.
مثال: نویل لانگباتم.
اگر مقاله مفید بود با ما در میان بگذارید!
دیدگاه خود را بنویسید